Η ξενοδοχειακή βιομηχανία εκπέμπει S.O.S

 

Η ξενοδοχειακή βιομηχανία εκπέμπει S.O.S

Η πανδημία του COVID 19 επέφερε αλλεπάλληλες επιπτώσεις  με κυριότερη την κατακόρυφη πτώση των  κρατήσεων. Οι ξενοδόχοι βρέθηκαν σε απελπιστική κατάσταση και στηρίχθηκαν οικονομικά από το κράτος. Παρόλο που η πανδημία δεν φαίνεται να  εξασθενεί, τουλάχιστον μάθαμε να συνυπάρχουμε με  αυτήν  λόγω  των αποτελεσματικών μέτρων  αναχαίτισης και αντιμετώπισής της. Εκτός των προβλημάτων που αναδύονται λόγω  της πανδημίας και των συνεπειών της, η ξενοδοχειακή βιομηχανία  στην  Κύπρο ταλανίζεται τα τελευταία χρόνια από διάφορα προβλήματα με επίκεντρο την εξεύρεση ανθρώπινου δυναμικου. Το κύριο πρόβλημα που φαίνεται πλέον να απασχολεί είναι η απαξίωση εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού να ενταχθεί στην τουριστική βιομηχανία. Αν λάβουμε υπόψιν ότι η βιομηχανία είναι ανθρωποκεντρική τότε πρέπει να ληφθούν μέτρα αντιμετώπισης του προβλήματος. Το γιατί δεν είναι ελκυστική είναι ηλίου φαεινότερον  και οφείλεται στις χαμηλές απολαβές και στις συνθήκες εργασίας. Οι ξενοδόχοι πρέπει να σταματήσουν να παραπονιούνται ότι δεν βρίσκουν εργατικό δυναμικό όταν η ανεργία είναι στα ύψη. Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι οι ξενοδόχοι θα πρέπει να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη για να προσελκύσουν εγχώριο ανθρώπινο δυναμικό προσφέροντας ικανοποιητικές συνθήκες εργασίας. Αν πάμε πίσω στο 1980 τα ξενοδοχεία θεωρούνταν ως ο καλύτερος εργοδότης, γιατί υπήρχε σωστή εκπαίδευση και κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού με το ξενοδοχειακό προϊόν να έχει υψηλά τον πήχη ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών.

 

Η ξενοδοχειακή βιομηχανία έχει φτάσει στα όρια της εξαθλίωσης με τους εργαζόμενους να αναζητούν άλλους οργανισμούς για εργοδότηση. Οι νέοι δεν θεωρούν την βιομηχανία ως μια ελκυστική προοπτική εργοδότησης. Η μακροχρόνια επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, στηριζόμενη σε γερές βάσεις, θα επιφέρει τα μέγιστα τόσο στην βιομηχανία όσο και στην Κύπρο ως τουριστικό προορισμό. Είναι σημαντικό να αλλάξει η νοοτροπία αντιμετώπισης του ανθρωπίνου δυναμικού, με ενιαίο σχέδιο δράσης που να προνοεί στην αναβάθμιση των συνθηκών εργασίας, σε θέματα εκπαίδευσης, κατάρτισης, αμοιβής και ανέλιξης. Πρέπει να αφουκραστούμε τις ανάγκες των  εργαζόμενων της ξενοδοχειακής βιομηχανίας για επίλυση των προβλημάτων. Αν δεν παρθούν άμεσες και ριζικές αλλαγές οι αρνητικές επιπτώσεις θα σημαντικές. Τώρα είναι η ώρα να διαφυλάξουμε το σημαντικότερο προϊόν της Κυπριακής οικονομίας που είναι ο Τουρισμός. Εκτίμηση και επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό μέσα από ανθρωποκεντρικές προσεγγίσεις διοίκησης και ηγεσίας είναι τα κύρια χαρακτηριστικά για να καταστεί  η βιομηχανία ελκυστική και βιώσιμη.  

 

 

 

Δρ. Σωτηρούλα Λιασίδου

Επίκουρη Καθηγήτρια

Σχολή Διοίκησης Οικονομίας - Τμήμα Διοίκησης Ξενοδοχείων και Τουρισμού

Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

''Aρθρο στον Οικονομικό Φιλελεύθερο Κυριακή 06/02/2022 'Η ξενοδοχειακή βιομηχανία εκπέμπει S.O.S' σελ. 8

 

Τουρισμός, επανεκκίνηση αλλά με ανανεωμένη στρατηγική και στόχους

 Τουρισμός, επανεκκίνηση αλλά με ανανεωμένη στρατηγική και στόχους

28/02/2021

Τον τελευταίο χρόνο η πανδημία του COVID-19 μας δίδαξε πολλά. Ο γενικός αποκλεισμός επέφερε σημαντικές επιπτώσεις σε όλο τα φάσμα της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Η τουριστική βιομηχανία καλείτε να μαζέψει τα συντρίμμια της και να επανέλθει δυναμικά. Επανεκκίνηση με νέα μυαλά που να έχει ως στόχο την αναδιοργάνωση και την ανάδειξη της βιομηχανίας. Τι μάθαμε από την πανδημία; Ο τουρισμός αποτελεί το Άλφα και το Ωμέγα για τη βιωσιμότητα της κυπριακής οικονομίας με το ανθρώπινο δυναμικό να αγγίζει το 1/3 του ενεργού ανθρώπινου κεφαλαίου. Χωρίς βιώσιμη και παραγωγική τουριστική βιομηχανία η Κύπρος δεν μπορεί να σταθεί. Άρα από τώρα και στο εξής, θα πρέπει να θέσουμε τα θεμέλια για να αμβλύνουμε τα «κακώς κείμενα» της βιομηχανίας.

Η βιομηχανία μαστιζόταν από χρόνια προβλήματα όπως για παράδειγμα την εποχικότητα, την έλλειψη επαγγελματισμού στα ξενοδοχεία, την ανάγκη απαγκίστρωσης από την αγγλική αγορά. Παρόλο που υπάρχει δομημένη στρατηγική ανάπτυξηςτου Τουρισμού (2017-2030), ο αρμόδιος φορέας υλοποίησης, που είναι το Υφυπουργείο Τουρισμού, πρέπει να επιδείξει ευελιξία και να αναδιοργανώσει επιμέρους τακτικές ώστε να ανταποκρίνονται στα νέα δεδομένα όπως έχουν διαμορφωθεί εξαιτίας της πανδημίας. Μια «μικρής κλίμακας» προσέλευση τουριστών θα αποτελέσει το μέλλον της επανεκκίνησης και αυτό συνεπάγεται την ανάπτυξη ειδικών προϊόντων και δραστηριοτήτων που να ανταποκρίνονται στις νέες συνθήκες. Περισσότερες περιοχές (κυρίως αγροτικές) πρέπει να ενταχθούν στον τουριστικό χάρτη με στόχο τη διασπορά της συγκέντρωσης και την αξιοποίηση εναλλακτικών προορισμών. Η ποικιλομορφία, η προσβασιμότητα σε συνδυασμό με τη μικρή εμβέλεια και τη φυσική ομορφιά της Κύπρου είναι ιδανικά κριτήρια. Περαιτέρω, η επανεκκίνηση επιβάλλει την προσπάθεια επέκτασης της τουριστικής αγοράς και την προσέλκυση ταξιδιωτών από πολλές χώρες ούτως ώστε αν μην υπάρχει εξάρτηση σε συγκεκριμένες αγορές.

Επιπρόσθετα, επιβάλλεται η αναβάθμιση των συνθηκών εργασίας, η αύξηση των θέσεων εργασίας αλλά και η αναθεώρηση του τρόπου επαγγελματικής προσέγγισης των εργαζομένων στην τουριστική βιομηχανία. Απαραίτητη κρίνεται η σωστή εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού με στόχο την αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών. Περισσότερο από ποτέ η καθαριότητα στα ξενοδοχεία θα αποτελέσει το σημαντικότερο κριτήριο ικανοποίησης των φιλοξενουμένων.

Οι πρακτικές και τα πρωτοκόλλα θα μας συνοδεύουν και στην μετά COVID-19 εποχή με τα ξενοδοχεία να καλούνται να τις εφαρμόσουν κατά γράμμα. Η Κύπρος πρέπει να καταστεί ένας ανταγωνιστικός προορισμός ακόμα και σε περιόδους κρίσεως. Το τουριστικό προϊόν πρέπει να διαφοροποιηθεί και να προβληθούν δραστηριότητες που ενδυναμώνουν την εμπειρία των ξένων επισκεπτών. Η εισαγωγή και χρήση νέων τεχνολογιών προσφέροντας εξατομικευμένες πρακτικές πρέπει να είναι ψηλά στην ατζέντα, του στρατηγικού σχεδιασμού για τον τουρισμό.

Το restart του Τουρισμού στην μετά την COVID-19 εποχή δημιουργεί νέες προοπτικές ανάπτυξης με στόχο την εύρυθμη λειτουργία των τουριστικών διαδικασιών. Ας αδράξουμε τις ευκαιρίες που ξεδιπλώνονται μπροστά μας για να καταστεί η Κύπρος ο πιο ανταγωνιστικός Μεσογειακός και Ευρωπαϊκός προορισμός.  

*Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Διοίκησης Ξενοδοχείων και Τουρισμού στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου.

https://www.stockwatch.com.cy/el/blog/5010581-toyrismos-epanekkinisi-alla-me-ananeomeni-stratigiki-kai-stohoys?fbclid=IwAR3knvuzllMHXOT_tPQ23w2aGWBx0lwn767GHfBQvx89VHhGdKqx8gPKGCw

Ξενοδοχεία Κύπρος – προβλήματα με και χωρίς πανδημία

21/07/2021

Η αρχικά επιτυχημένη διαχείριση της πανδημίας δεν προμήνυε τα σημερινά επιδημιολογικά δεδομένα με την Κύπρο να είναι στην κόκκινη κατηγορία βάσει του αριθμού θετικών κρουσμάτων. Η πανδημία του COVID-19 έπληξε σημαντικά την ξενοδοχειακή βιομηχανία, η οποία εξέπεμψε προ καιρού σήμα κίνδυνου και το κράτος κλήθηκε να επιχορηγήσει διακοπές στους εμβολιασμένους Κύπριους. Τα προβλήματα της ξενοδοχειακής βιομηχανίας είναι αρκετά τα όποια και δεν αφορούν μόνο τη δραματική μείωση κρατήσεων λόγω της πανδημίας. Κάθε χρόνο τέτοιο καιρό το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα αφορούσε την εξεύρεση προσωπικού για να στελεχώσει θέσεις εργασίας για την εξυπηρέτηση της αυξημένης ζήτησης. Το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί το πιο σημαντικό στοιχείο επιτυχίας και αναμφισβήτητα τον σημαντικότερο παράγοντα μιας ανθρωποκεντρικής βιομηχανίας. Το προηγούμενα χρόνια απέδειξαν ότι δυστυχώς δεν υπάρχουν εμπεριστατωμένοι και μακροχρόνιοι στόχοι για να δοθούν τα σωστά κίνητρα ούτως ώστε οι ντόπιοι να θεωρούν τη βιομηχανία ελκυστική για την εργοδότηση τους.

Αυτό το φαινόμενο πραγματικά δεν δείχνει να προβληματίζει την τουριστική βιομηχανία αφού στην πλειοψηφία τους οι ξενοδόχοι φαίνεται να αψηφούν τις ανάγκες και τις επαγγελματικές επιδιώξεις των εργαζόμενων με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να δηλώνουν άκρως απογοητευμένοι. Συχνά αναφέρονται σε συνθήκες εκμετάλλευσης και απαξίωσης των αναγκών τους. Για να πετύχει ένας οργανισμός τους στόχους πρέπει να θέσει τις βάσεις για επιτυχημένο εσωτερικό μάρκετινγκ που θεωρεί τον εργαζόμενο ως πελάτη. Να αφουγκράζεται τις ανάγκες του και να προσφέρει τις καλύτερες υπηρεσίες μέσα από το όραμα και την πολιτική της ‘επένδυσης στον άνθρωπο’ (investors in people). Ειδικά στα ξενοδοχεία όπου οι εργαζόμενοι αποτελούν το σημαντικότερο συστατικό των υπηρεσιών που προσφέρουν. Χρυσό κανόνα αποτελεί επίσης η προϋπόθεση ότι η ικανοποίηση των πελάτων πηγάζει από το επίπεδο της ικανοποίησης των εργαζομένων. Στην Κύπρο οι διαδικασίες του εσωτερικού μάρκετινγκ περνάνε σε δεύτερη μοίρα για τους εργαζομένους.

Ο αρμόδιος φορέας ανάπτυξης τουρισμού που είναι το Υφυπουργείο πρέπει συνεχώς να αξιολογεί τα προβλήματα των εργαζόμενων στην ξενοδοχειακή βιομηχανία και να έχει καταλυτικό ρόλο στην επίλυσή τους.  Παρόλο που ο μισθός είναι σημαντικό κίνητρο για τους εργαζομένους, στην πορεία οι συνθήκες εργασίας αποτελούν το σημαντικότερο κριτήριο για την ικανοποίησή τους. Στην ξενοδοχειακή βιομηχανία το πρώτο μέλημά των διευθυντικών στελεχών είναι ο αριθμός των κρατήσεων και ας έχουν υποστελεχωμένες θέσεις εργασίας. Αυτό συνεπάγεται πίεση στους εργαζομένους για αύξηση της παραγωγικότητάς τους. Επίσης κόπτονται για ευκαιριακό κέρδος χωρίς να προσβλέπουν στη μελλοντική βιωσιμότητα του οργανισμού. Καλό θα ήταν να προβληθούν ξενοδοχεία πρότυπα για να διδάξουν σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς τις πρακτικές που ακολουθούν, έχοντας ως γνώμονα την ικανοποίηση των εσωτερικών τους πελατών που είναι οι εργαζόμενοι τους. Ο COVID-19 θα αντιμετωπιστεί επιστημονικά και θα επιστρέψουμε σε ρυθμούς κανονικότητας. Σημαντικό είναι οι διοικήσεις των ξενοδοχείων να αλλάξουν μυαλά και να βάλουν σε προτεραιότητα τις ανάγκες των εργαζόμενων για να αναβαθμιστεί η ποιότητα της παροχής των υπηρεσιών και να καταστεί το ανθρώπινο δυναμικό το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μέσω των επαγγελματικών υπηρεσιών που θα προσφέρουν. Αυτό θα αναβαθμίσει το ξενοδοχειακό μας προϊόν και κατ’ επέκταση θα βάλει τις βάσεις για βιώσιμη ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας στην μετά- COVID-19 εποχή.

Επίκουρη Καθηγήτρια

Σχολή Διοίκησης Οικονομίας - Τμήμα Διοίκησης Ξενοδοχείων και Τουρισμού

Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο stockwatch.com.cy 

 https://www.stockwatch.com.cy/el/blog/5010581-toyrismos-epanekkinisi-alla-me-ananeomeni-stratigiki-kai-stohoys?fbclid=IwAR3knvuzllMHXOT_tPQ23w2aGWBx0lwn767GHfBQvx89VHhGdKqx8gPKGCw

Καλοκαίρι 2020: Τουρισμός μετ’ εμποδίων

Εν μέσω της πανδημίας οι τουριστικές οδηγίες χαρακτηρίζονται  από νέα ρητορική, ενώ η  τουριστική  βιομηχανία  περνάει σε νέα φάση  οικονομικής αβεβαιότητας και δυσοίωνων προοπτικών. Δυστυχώς για την Κύπρο η παράλυση της τουριστικής και ξενοδοχειακής βιομηχανίας  επέφερε ή/ και πρόκειται να επιφέρει δραματικές οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές. Η εξάπλωση του COVID-19 σε χώρες που παραδοσιακά έχουν μεγάλη συνεισφορά στον διεθνή τουρισμό αλλάζει άρδην τα δεδομένα. Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ,  λόγω κυβερνητικής αμέλειας να δράσουν άμεσα και να  προστατέψουν τους κατοίκους των χωρών τους, βρίσκονται αντιμέτωπες με υψηλούς αριθμούς κρουσμάτων και ανθρώπινων  απώλειών. Για την Κύπρο η Μεγάλη Βρετανία κατέχει σχεδόν το  50% της τουριστικής αγοράς. Συγκεκριμένα οι τουριστικές αφίξεις το 2019 ανήλθαν στα 3, 186,531 οι οποίες 1,189,513 προέρχονταν από το Ηνωμένο Βασίλειο και είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι  η κάθοδος τουριστών από το Ηνωμένο Βασίλειο δεν  θα είναι εφικτή στο εγγύς μέλλον

 

 Σε περίπτωση ανοίγματος των συνόρων και κατ’ επέκταση της τουριστικής σεζόν  οι τουριστικοί προορισμοί, οι αερογραμμές, τα  ξενοδοχεία και κρουζερόπολοια καλούνται να εφαρμόσουν συγκεκριμένα πρωτόκολλα υγιεινής και ασφάλειας. Επίσης, οι ταξιδιώτες καλούνται να επιδείξουν σοβαρότητα και να  συμμορφωθούν σε κανόνες προσωπικής υγιεινής,  αλλά και να υποβληθούν σε μια σειρά ιατρικών ελέγχων κατά την μετακίνησής τους.  Πλέον, όπως διαμορφώνονται τα  νέα τουριστικά δεδομένα, η μετακίνηση δεν θα είναι απλή, αλλά  θα εμπεριέχει μια πολύπλοκη διαδικασία με στόχο την αποτροπή περαιτέρω εξάπλωσης του COVID-19.  Τα σημερινά ιατρικά δεδομένα αναφορικά με την ανθεκτικότητα του ιού στις υψηλές θερμοκρασίες και η απουσία εμβολίου τουλάχιστον για το προσεχές χρονικό διάστημα επιτείνουν την σημερινή κατάσταση. Περαιτέρω, Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κάνει λόγο για ένα δεύτερο επιδημιολογικό κύμα εντός του προσεχούς Σεπτεμβρίου.

 

Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν είναι πολυδιάστατοι και απρόβλεπτοι.  Συνεπώς χρειάζεται προσεκτικός και ερευνητικά τεκμηριωμένος  κυβερνητικός προγραμματισμός με στόχο την αποτελεσματική διαχείριση των  κρουσμάτων  αλλά και την  αναχαίτιση της διασποράς τους. Πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν  ότι αν  υπάρξει υποχρεωτική καραντίνα 14 μέρες για τους ξένους επισκέπτες με την άφιξη τους το κόστος θα το επιβαρύνεται η Κυπριακή Δημοκρατία. Επίσης η πολιτική που θα πρέπει να ακολουθηθεί σε περίπτωση που o ταξιδιώτης εμφανίσει  ύποπτα συμπτώματα στους ανιχνευτικούς ελέγχους κατά την άφιξή του στο αεροδρόμιο θα επαναπατριστεί ή θα μπει άμεσα σε καραντίνα; ‘H σε περίπτωση  εντοπισμού επιβεβαιωμένου κρούσματος σε ξενοδοχείο. Ποια θα πρέπει να είναι η αντίδραση του ξενοδοχείου; Τι εναλλακτικές έχει; Μήπως το ξενοδοχείο   θα κληθεί να βάλει τόσο  τους φιλοξενουμένους  όσο και τους εργαζόμενους  σε καραντίνα; Ή θα αρχίσει άρον άρον ο επαναπατρισμός των τουριστών   όπως έγινε και τον περασμένο Μάρτιο; Επίσης σε περίπτωση ιατρικής νοσηλείας  αυξημένου αριθμού κρίσιμων  περιστατικών,  θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το ιατρικό σύστημα  θα επιβαρυνθεί και θα κινδυνεύσει με κατάρρευση.

 

 

Παρόλο που επί του παρόντος ο κυβερνητικός συντονισμός υπήρξε αναμφισβήτητα αποτελεσματικός και η  Κύπρος  φιγουράρει ψηλά στη λίστα των  χωρών  με χαμηλό αριθμό κρουσμάτων, δεν πρέπει να επαναπαυτεί με το άνοιγμα των αεροδρομίων και την επανεκκίνηση της τουριστικής βιομηχανίας εάν πρώτα δεν παρθούν τα κατάλληλα μέτρα και δεν υπάρξει κυβερνητικός σχεδιασμός.  Οι αρχές της Δημοκρατία δεν πρέπει να υποκύψουν στις πιέσεις των οποιωνδήποτε για άνοιγμα των συνόρων.  Οι οποιεσδήποτε αποφάσεις  για άνοιγμα των συνόρων  που βασίζονται σε γρήγορες λύσεις και εξυπηρέτηση μικροπολιτικών συμφερόντων, ενδέχεται να   προβούν επικίνδυνες και καταστροφικές, ειδικά για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η διασφάλιση της Δημοσίας Υγείας και η προστασία των Πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι πρωταρχικό μέλημα της Κυβέρνησης και αναφαίρετο δικαίωμα των πολιτών   ο κρατικός μηχανισμός θα πρέπει  να δράσει  με σύνεση και νηφαλιότητα για το μέγιστο καλό του τόπου.   Η πολιτική διαχείρισης του  COVID-19 και των οικονομικών του συνεπειών πρέπει να είναι μακρόπνοη και βιώσιμη. Και όπως τονίζει    και το σποτ του Κυπριακού Υπουργείου Υγείας ‘θα τα καταφέρουμε’ και χωρίς εισερχόμενο  τουρισμό αυτό το καλοκαίρι,  όπως τα καταφέραμε και στο παρελθόν με την αντιμετώπιση  πολλών δεινών που βρέθηκαν στον δρόμο μας.  

 

Δρ. Σωτηρούλα Λιασίδου

Επίκουρη Καθηγήτρια

Τμήμα Διοίκησης Ξενοδοχείων και Τουρισμού

Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Άρθρο που δημοσιέυθηκε στον Οικονομικό Φιλελεύθερο 31/05/2020 σελίδα 9

 

 

Η Κύπρος του ‘all inclusive’ δεν είναι το μέλλον

Στην Κύπρο πόλος έλξης της μεγάλης μάζας του τουριστικού ρεύματος αποτελεί ο καλός καιρός και οι παραλίες. Αυτό το είδος τουρισμού περιλαμβάνει τους λεγόμενους  ‘στατικούς τουρίστες’ με την έννοια ότι συνήθως πηγαίνουν σε ένα ξενοδοχείο και παραμένουν εκεί καθόλη την διάρκεια των διακοπών τους. Χαρακτηριστικά αυτό είναι το ‘all inclusive’ με τους πελάτες να βρίσκονται στα ξενοδοχεία που τους παρέχουν εκτός από διαμονή και όλα τα γεύματα. Τα ‘all inclusive’ πακέτα διακοπών προσφέρονται σε πολύ χαμηλές τιμές και δεν υπάρχει μεγάλο περιθώριο κέρδους για τον προορισμό παρά μόνο για τους τουριστικούς πράκτορες.  Σε ξενοδοχεία αποκλειστικά με πελάτες ‘all inclusive’ οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν και αγενή συμπεριφορά άλλα και παράλογες απαιτήσεις. Επιπρόσθετα, η κατάρτιση του ανθρωπινού δυναμικού είναι περιττή  γιατί δεν εκτιμάται από τον ‘all inclusive’ πελάτη.

                                                                                                                                  

Η αγκίστρωση στους τουριστικούς πράκτορες έχει ως αντίκτυπο την εξάρτιση των ξενοδοχείων από αυτούς μέσω συμφωνιών που γίνονται ακόμη και για αρκετά χρόνια πριν με τη δέσμευση των δωματίων σε πακέτα ‘all inclusive’. Τα πλείστα ξενοδοχεία οφείλουν την επιβίωση τους εξ’ ολόκληρου σε αυτό το είδος πελατών. Ωστόσο, αυτό εμπεριέχει πολλά αρνητικά γι’ αυτό και γίνεται προσπάθεια από τους τουριστικούς φορείς για την χρονική διασπορά της τουριστικής ζήτησης αλλά και για τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών προκειμένου η Κύπρος να αποτελέσει προορισμό ατομικών/ανεξάρτητων τουριστών. Αυτό ούτως ή αλλιώς αποτελεί τον ευσεβή πόθο του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού (ΚΟΤ) και σύντομα του Υφυπουργείου Τουρισμού. Με καταλλήλους χειρισμούς η Κύπρος μπορεί να απεγκλωβιστεί και να προσφέρει ιδανικά πακέτα για ανεξάρτητους επισκέπτες που θέλουν να βρίσκονται «σε κίνηση» κατά την διάρκεια των διακοπών τους. Με επισκέπτες που δεν βρίσκονται συνεχώς στις εγκαταστάσεις των ξενοδοχείων και περιμένουν αποκλειστικά τις υπηρεσίες τους αλλά αναζητούν τα μοναδικά χαρακτηριστικά του προορισμού. Όπως για παράδειγμα εστιατόρια με κυπριακή κουζίνα, τις διαδρομές του κρασιού και τα αγροτουριστικά καταλύματα. Επιπλέον, εκείνους τους επισκέπτες που θέλουν να εξερευνήσουν τα μονοπάτια της φύσης, να περπατήσουν στα χνάρια του Αποστόλου Παύλου αλλά και να επισκεφτούν αξιοθέατα σχετικά με τον μύθο της Αφροδίτης.

Τα προβλήματα στον τουρισμό είναι χιλιοειπωμένα και ίσως τώρα, με την αλλαγή στην διοίκηση, να βρεθούν οι λύσεις. Το Υφυπουργείο Τουρισμό πρέπει να θέσει ως στόχο να αλλάξει την εικόνα της Κύπρου και τις προσφερόμενες υπηρεσίες.  Για να επιτευχθεί αυτό απαιτείται εμπλοκή όλων των φορέων, έχοντας ως κοινό παρονομαστή την επίλυση του προβλήματος της εποχικότητας και την αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών με στόχο της προσέλκυση επισκεπτών με μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη. Με αυτόν τον τρόπο οι τουριστικοί πράκτορες θα θέσουν το τουριστικό προϊόν της Κύπρου πολύ ψηλά και θα το προωθούν σε επισκέπτες που δεν αρέσκονται να παίρνουν ότι τους σερβίρουν σε εξευτελιστικά χαμηλές τιμές από παζαράκι διακοπών για ‘all inclusive’. Για να γίνει αυτό πρέπει να δοθούν τα κατάλληλα κίνητρα για γενική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος. Η Κύπρος είναι πραγματικά ένας προορισμός για ‘όλες τις εποχές’ όπως διαφήμισε πολλές φορές ο ΚΟΤ όπου ένας επισκέπτης μπορεί να αποκομίσει πολλές εμπειρίες. Άρα πρέπει να στοχεύσουμε στην προώθηση ‘premium’ πακέτων διακοπών που να περιλαμβάνουν πλήθος δραστηριοτήτων και επιλογών συνδυασμένων με το καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Άρθρο που δημοσιεύτηκε στον Οικονομικό Φιλελεύθερο 

Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου 2018, σελ. 9 

Άτακτη δόμηση, περιβάλλον, οικονομία - τουρισμός

Η πρωτοφανής καταστροφή στο Μάτι Αττικής αποτελεί αναμφίβολα μια ανείπωτη τραγωδία ενώ ταυτόχρονα  προκαλεί λύπη αλλά και προβληματισμό κυρίως προς τα αίτια της πυρκαγιάς άλλα και τους λόγους μη έγκαιρης εκκένωσης. Οι  περιοχές που καήκαν αποτελούσαν ως επί το πλείστον  δεύτερη κατοικία για τους Αθηναίους αλλά και θερινό θέρετρο για πολλούς ξένους και ντόπιους επισκέπτες διαθέτοντας ξενοδοχειακές μονάδες και χώρους εστίασης.  Η φονική πυρκαγιά θα πρέπει να γίνει μάθημα για την αντιμετώπιση ανάλογων περιστατικών καταστροφών σε περιοχές που δεν δημιούργησαν ορθολογικά αναπτυξιακό και χωροταξικό σχεδιασμό. Δυστυχώς τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο παρατηρείται άτακτη δόμηση,  αλλά και παρανομία με διάφορα καταλύματα και υποστατικά σχετικά με τον τουρισμό. Η νοοτροπία αυτή θέτει σε κίνδυνο τόσο τους ντόπιους όσο και τους τουρίστες. Η ανθρώπινη επέμβαση με την αλόγιστη δόμηση στο εύθραυστο φυσικό περιβάλλον ελλοχεύει τον κίνδυνο μεγάλων καταστροφών όπως πλημμύρων  και πυρκαγιών.

Η οικιστική παρέμβαση στο περιβάλλον με τα  ψηλά κτήρια στην Κύπρο και ειδικά στην Λεμεσό ίσως προμηνύουν ανάλογες στο μέγεθος καταστροφές.  Διερωτώμαι αν το κράτος, πριν προχωρήσει με τις πολεοδομικές άδειες έκανε μια ενδελεχή ερεύνα για την καταλληλότητα των κτηρίων και την ομοιογένεια τους με το  φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον. Τα οργανωμένα σύνολα ανθρώπων που αντιδρούν κάνουν λόγο για ανυπαρξία  οποιασδήποτε μελέτης σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις. Συγκεκριμένα,   λόγω γειτνίασης με την θάλασσας υπάρχει ο κίνδυνος αυξημένης ρύπανσης  της,  επιβάρυνση του  αποχετευτικού συστήματος, του υδρευτικού και οπωσδήποτε του κυκλοφοριακού των πυκνοκατοικημένων περιοχών. Τα διαμερίσματα και τα γραφεία στα κτήρια αυτά  θα είναι οικονομικά πιο προσβάσιμα σε ξένους επενδυτές και κατοίκους με αυτό να δημιουργεί άνοδο των τιμών αγοράς/ενοικίαση στεγαστικών μονάδων. Κατά συνέπεια θα δημιουργηθεί ένα οικονομικό χάσμα με τους ντόπιους να βρίσκονται σε μειονεκτική θέση.   

Πρωτού βρεθούμε προ τετελεσμένων γεγονότων θα πρέπει να μεριμνήσουμε για πλήθος ενεργειών που στοχεύουν σε μια καλά οργανωμένη, πολεοδομικά και χωροταξικά άρτια κοινωνία. Η ευμάρεια και η ευδαιμονία δεν πρέπει   να αποτελούν την αίτια για  μια επιπόλαια ανάπτυξη  χωρίς πολεοδομικό σχεδιασμό που να συνάδει με τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της εκάστοτε περιοχής.  Θα πρέπει να  έχουμε τα μάτια μας δεκατέσσερα και να μην γίνουμε οι ίδιοι η αιτία μιας μελλοντικής καταστροφής. Απαιτείται σύνεση στο χωροταξικό και οικιστικό σχεδιασμό των αστικών/τουριστικών ζωνών   σε περίπτωση κινδύνου από οποιοδήποτε  αιτία οι αρμόδιες υπηρεσίες πρέπει να επαγρυπνούν  για την  προστασία ανθρωπίνων ζωών. Επιβάλλεται  ενημέρωση και σχεδιασμός δράσεων  σε στιγμές κρίσης (τρομοκρατικές επιθέσεις, φυσικές καταστροφές φωτιά, πλημμύρες, σεισμοί) για την καλύτερη δυνατή οργάνωση. Οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές θα πρέπει να είναι υπέρμαχοι ενός χωροταξικού σχεδιασμού  προσφέροντας τα  απαραίτητα  εφόδια που θα επιτρέψουν την κοινωνική και οικονομική ευημερία. Επιπλέον η πάταξη οποιασδήποτε παρανομίας , ειδικά στις περιοχές που αποτελούν τουριστικά θέρετρα με στόχο να αποτραπούν πιθανοί κίνδυνοι για πρόκληση κάποιας καταστροφής κρίνεται επιτακτική.

'Αρθρο στον Οικονομικό Φιλελεύθερο 5/08/2018 σελ. 2

 @ All rights are reserved to the photographer 

Οι ‘χαμένοι’ τουρίστες και το ‘value for money’

Άρθρο που δημοσιεύτηκε στον Οικονομικό Φιλελεύθερο Κυριακή 15 Ιουλίου 2018, σελ. 9

Ο τουρισμός αποτελεί ένα φαινόμενο της σύγχρονης εποχής με μαζικές διαστάσεις. Τα τελευταία χρόνια η Κύπρος προσέλκυσε τουριστικά πάνω από 3 εκατομμύρια ξένους επισκέπτες. Οι επιστροφή των Ρώσων στην Τουρκία έρχεται να αποκαλύψει ενδεχόμενα  κενά του Κυπριακού τουρισμού και η μείωση στις κρατήσεις να μας υπενθυμίσει ότι η επιλογή για διακοπές βασίζεται στην σχέση της  τιμής και των προσφερόμενων υπηρεσιών. Αυτή την στιγμή η Τουρκία προσφέρει χαμηλή τιμή και ίσως πολύ καλές υπηρεσίες άρα είναι και πιο ανταγωνιστική. Η Κύπρος από το τέλος της δεκαετίας του 90, όπου το τουριστικό προϊόν άρχισε να φθίνει, μπήκε στην διαδικασία ανεύρεση λύσεων για την αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών.  Χαρακτηριστικό της εποχής είναι  οι συζητήσεις για την διαμόρφωση ενός τουριστικού πλαισίου με στόχο την στρατηγική ανάπτυξη του τουρισμού. Νέες γείτονες χώρες εντάσσονταν δυναμικά στον τουριστικό ορίζοντα όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Συρία με την Κύπρο να αντιμετωπίζει σκληρό ανταγωνισμό.

Από το 2000 και μετά, το κράτος έδωσε έμφαση στο γεγονός  ότι η  υπερβολική εξάρτηση στον  τουρισμό ελλοχεύει τον κίνδυνο κατάρρευσης της οικονομίας και οποιαδήποτε μείωση των αφίξεων επιδρά αρνητικά στην μείωση των εσόδων του κράτους. Η οικονομική κρίση του 2013 με την κατάρρευση των τραπεζών έβαλε το τουρισμό ξανά στην πρώτη θέση συνεισφοράς στην  οικονομική ευρωστία της Κύπρου. Με αυτά τα δεδομένα αποδεικνύεται ότι ο τουρισμός είναι πολύ σημαντικός  για την ευημερία της χώρα. Διαχρονικός στόχος πρέπει να είναι η στόχευση μικρότερου αριθμού τουριστών αλλά υψηλότερης εισοδηματικής αξίας. Δηλαδή τουρίστες που δεν δελεάζονται από  τις χαμηλές τιμές της Τουρκία και των κατεχόμενων αλλά εκτιμούν την ποιότητα των προσφερόμενο υπηρεσιών.  Η λέξη κλειδί για την επιτυχία στον τουρισμό είναι η ποιότητα στη παροχή υπηρεσιών  value for money”. Με την    ικανοποίηση των επισκεπτών και με την προσφορά υπηρεσιών που να αντιπροσωπεύουν την τιμή. Ο προορισμός πρέπει να είναι σε θέση να προσφέρει  υπηρεσίες με τον καλύτερο δυνατό τρόπο εξυπηρέτησης  και σε αυτό συμβάλει το ανθρώπινο δυναμικό. Στόχος είναι οι επισκέπτες να απολαμβάνουν τις καλύτερες δυνατόν υπηρεσίες σε σχέση με τις δαπάνες που πραγματοποιούν. 

Για να καταστεί η Κύπρος ανταγωνιστικός προορισμός απαιτείται αγαστή συνεργασία όλων των κλάδων της τουριστικής βιομηχανίας. Θα πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή που θα επιφέρει τις απαραίτητες αλλαγές στις τουριστικές υπηρεσίες με στόχο το  “value for money’. Αυτό για να συμβεί πρέπει να γίνει σωστή ενημέρωση και επιμόρφωση στους επιχειρηματίες του κλάδου ούτως ώστε να βάλουν  τον πήχη ψηλά και να προσφέρουν προϊόντα και υπηρεσίες με γνώμονα την ικανοποίηση και την σωστή εξυπηρέτηση των τουριστών. Οι περιπτώσεις αισχροκέρδειας και εξαπάτησης μόνο κακό κάνει. Ειδικά με την ανάπτυξη της τεχνολογία και πιο συγκεκριμένα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οτιδήποτε αρνητικό δημοσιοποιείται με αρνητικές επιπτώσεις για την εικόνα του τουριστικού μας προϊόντος.  Η  ευκαιριακή προσέγγιση στον τουρισμό στη βάση συγκυριακών πρακτικών, θα πρέπει να μας προβληματίσει.  Είναι στο χέρι των ιθυνόντων  να αξιοποιήσουν τα δυνατά σημεία της Κύπρου μέσα από κατάλληλους χειρισμούς.  Ας θέσουμε τα θεμέλια για το μέλλον προκειμένου οι επισκέπτες να έχουν ως πρώτη επιλογή την Κύπρο στην ατζέντα των διακοπών τους.    

Δρ. Σωτηρούλα Λιασίδου

Λέκτορας

Σχολή Διοίκησης Οικονομίας - Τμήμα Διοίκησης Ξενοδοχείων και Τουρισμού

Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τουρισμός με νέο πρόσωπο: 2017-2030

   

 Η χάραξη  τουριστικής  πολιτικής στους  προορισμούs θα πρέπει  αρχικά να εξετάσει τις ανάγκες των τουριστών, έτσι ώστε να αναπτυχθούν τα κατάλληλα προϊόντα και υπηρεσίες. Η Κύπρος είναι  ένας καλά εδραιωμένος προορισμός που μέσω του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού (ΚΟΤ) έχει συνειδητοποιήσει την αλλαγή των  προτιμήσεων των τουριστών και την ανάγκη δομημένης κρατικής τουριστικής πολιτικής. Ιστορικά, ο τουρισμός αποτέλεσε την  κύρια οικονομική κινητήρια δύναμη για την Κύπρο. Σύμφωνα με την έκθεση  ‘Travel and Tourism Economic Impact Report’ του ‘World Travel and Tourism Council του 2015, ο κλάδος συνεισφέρει το 19,3% του ΑΕΠ, και είναι ο εργοδότης 24,000 ανθρώπων (6,6% του συνόλου).  Κατά το 2016 η Κύπρος δέχθηκε  περισσότερο από 3 εκατομμύρια τουρίστες. Το παρόν άρθρο έχει ως στόχο να εισηγηθεί το πλαίσιο εφαρμογής  μιας επιτυχημένης τουριστικής πολιτικής  για τα έτη  2017 με 2030.

Η πρώτη δομημένη πολιτική για τον τουρισμό στην Κύπρο ξεκίνησε το 2000 και αναθεωρήθηκε τρεις φορές μέχρι το 2017. Μόλις πρόσφατα η ανακοίνωση της νέας τουριστικής στρατηγικής θα καλύψει την περίοδο  2017 έως το 2030. Η νέα στρατηγική περιλαμβάνει τους  ίδιους  πυλώνες  ανάπτυξης και στρατηγικής όπως και στο παρελθόν οι οποίες βασίζονται στο γεγονός ότι το νησί θα πρέπει να γίνει ένας ανταγωνιστικός προορισμός με την προσφορά ποιοτικών υπηρεσιών. Οι Κυπριακές αρχές, μέσω του ΚΟΤ, δίνουν έμφαση στο πως η στρατηγική μπορεί να είναι εφαρμόσιμη και αυτό βασίζεται στις προηγούμενες προσπάθειες που  αποδείχθηκαν ανεπιτυχείς . Η ανικανότητα να εφαρμοστεί  η πολιτική του τουρισμού δεν εμφανίζεται μόνο στην Κύπρο, αλλά  είναι ένα φαινόμενο που απασχολεί πλήθος (κυρίως ευρωπαϊκών) χωρών. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η τουριστική βιομηχανία  είναι πολυεπίπεδη και αλληλεξαρτώμενη.  Αποτελείται από διάφορους τομείς που περιλαμβάνουν πολλές εταιρείες οι οποίες είναι πολύ δύσκολο να συμφωνήσουν και να επιδιώξουν τους ίδιους στόχους.

Για τη μελλοντική επιτυχία της τουριστικής βιομηχανίας επιβάλλεται να προσδιορισθούν οι κοινές κατευθυντήριες γραμμές μιας εθνικής τουριστικής στρατηγικής. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες θα συντελέσουν στην εθνική στρατηγική, υπάρχουν στη θεωρία και οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει να τις υποστηρίξουν.  Τα οφέλη του τουρισμού από την υλοποίησή τους θα επιφέρουν πολλαπλά πλεονεκτήματα για την χώρα. Ο ποιοτικός στόχος της στρατηγικής θα πρέπει η καθιέρωση της  Κύπρου ως ελκυστικός  προορισμός με μια σημαντική αύξηση των αφίξεων και κατ’ επέκταση των εσόδων της. Να γίνει ένας ποιοτικός προορισμός  στον οποίο οι τουρίστες να είναι πλήρως ικανοποιημένοι με τις υπηρεσίες που παρέχονται.

H ικανοποίηση των τουριστών θα πρέπει να είναι ο βασικός πυλώνας προώθησης για την εικόνα του τουρισμού. Κύριος στόχος θα πρέπει να είναι η ικανοποίηση των τουριστών ως αποτέλεσμα του επιπέδου των υπηρεσιών που θα προσφέρονται από όλους τους εμπλεκόμενους στον κλάδο της τουριστικής βιομηχανίας.  Η κυβέρνηση θα πρέπει να είναι η κινητήρια δύναμη που θα δημιουργήσει όλες τις προϋποθέσεις για αυτούς που ασχολούνται  ή θέλουν να ασχοληθούν με τον κλάδο ώστε να επιδιώξουν τον ίδιο σκοπό. Σε ένα ξενοδοχείο πέντε αστέρων αποτελεί μέρος της διοικητικής οργάνωσης ο ενστερνισμός από τους εργαζομένους ότι η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών είναι το κλειδί της  επιτυχίας που θα οδηγήσει αφενός στην ικανοποίηση του πελάτη και  αφετέρου  στον πολλαπλασιασμό των εσόδων. Αυτό αποτελεί κύρια προϋπόθεση της οργανωτικής κουλτούρας.

 Έτσι, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα πιο ελκυστικό προϊόν ως τουριστικός προορισμός θα πρέπει να καλλιεργηθεί  η τουριστική κουλτούρα με την κατάλληλη κατάρτιση και εκπαίδευση όχι μόνο για στους ανθρώπους και τις εταιρείες που εμπλέκονται στην τουριστική βιομηχανία αλλά και στους ντόπιους της Κύπρου. Για να γίνει  αυτό πράξη στην κυπριακή νοοτροπία  θα πρέπει να γίνει  διάχυση της γνώσης  μέσω της εκπαίδευσης με στόχο την κατανόηση της ζωτικότητας του τουρισμού για την Κύπρο.  Αυτό θα επιτευχθεί μέσω  μιας σοβαρής προσέγγισης  με την ανάπτυξη συγκεκριμένων προγραμμάτων κατάρτισης και εκπαίδευσης στοχεύοντας τόσο τα δημοσιά όσα και τα ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα σε όλα τα επίπεδα. Η τουριστική πολιτική θα πρέπει να μελετηθεί από όλους και αυτό θα επιτευχθεί μόνο μέσω της σωστής ενημέρωσης.

Η κυβέρνηση της Κύπρου, μέσω του ΚΟΤ, πρέπει να αναπτύξει εκπαιδευτικά προγράμματα που να  στοχεύουν στην κατάρτιση των ανθρώπων της Κύπρου με έμφαση το προσωπικού που προσφέρει τουριστικές υπηρεσίες σε όλα τα επίπεδα. Τέλος, η κυβέρνηση, ως φορέας υλοποίησης της εθνικής στρατηγικής,  θα πρέπει να αξιοποιήσει ανθρώπους καταρτισμένους  τόσο με ακαδημαϊκές όσο και επαγγελματικές γνώσεις στον τομέα του   τουρισμού  για την οργάνωση διαφόρων μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης(όπως σεμινάρια, εργαστήρια και παρουσιάσεις) στα πλαίσια της ευαισθητοποίησης των φορέων παροχής τουριστικών υπηρεσιών και της συνειδητοποίησης της αξίας τους ως πυλώνα ανάπτυξης της τουριστικής βιομηχανίας .

Αντί να έρθουμε το 2030 και να παρουσιάσουμε πάλι την  αδυναμία στην εφαρμογή της  τουριστικής πολιτική μας θα πρέπει  να επαινέσουμε  την επιτυχία της Κύπρου στον τουρισμό. Όπως προαναφέρθηκε το κλειδί της επιτυχίας, είναι η τουριστική εκπαίδευση για όλους και τότε μόνο ο τουρισμός θα γίνει ποιοτικός  και η Κύπρος ανταγωνιστική με τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη να προσφέρονται απλόχερα στο λαό της χώρας. Έτσι, με  την συμβολή όλων των εμπλεκόμενων στον τουρισμό μπορούμε να έχουμε νέο πρόσωπο  με τον λαό της χώρας να γίνεται πρεσβευτής  στον τουρισμό και να είναι σε  θέση να παρέχει τη μοναδική και αληθινή κυπριακή φιλοξενία που είναι η κορωνίδα της ποιότητας.

Δρ. Σωτηρούλα Λιασίδου

Λέκτορας

Σχολή Διοίκησης Οικονομίας - Τμήμα Διοίκησης Ξενοδοχείων και Τουρισμού

Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου 

'Αρθρο που δημοσιεύτηκε στον Οικονομικό Φιλελεύθερο 5 Φεβρουαρίου 2017, σελ 11

@ Photo all rights are reserved to the photographer